Joseph Roth zet de toon in Job

In Job, roman over een eenvoudige man beschrijft Joseph Roth (1894-1939, Oekraïne) het leven van onderwijzer Mendel Singer, zijn vrouw Debora en hun 4 kinderen: Jonas, Sjemarja, Mirjam en Menoechem. Die laatste is de jongste en een jongen met een beperking.

Nadat moeder besluit Menoechem uit zijn wiegemand te halen, mag hij met de oudere kinderen op pad. Op dat moment begint de plaag van de kinderen en zet schrijver Roth de toon voor de rest van de roman.

In Job zien we de godsvruchtige dorpsleraar lijden aan alle beproevingen die hij moet doorstaan in zijn leven. Gebukt door zijn zware lot komt Mendel Singer in opstand tegen God.

Job is het aangrijpende verhaal van een eenvoudige joodse man en zijn gezin, en tegelijkertijd de kroniek van een heel volk en van een tijdperk dat afloopt.

Op een dag in de zomer – het regende – sleurden de kinderen Menoechem het huis uit en stopten hem in de ton, waarin zich het regenwater van een halfjaar had verzameld en wormen, fruitafval en beschimmelde broodkorsten ronddreven. Ze hielden hem bij zijn kromme benen vast en duwden zijn grauwe, brede hoofd wel tien keer in het water. Toen haalden ze hem er met bonzend hart en rode wangen uit, in de blijde en akelige verwachting dat ze een dode vasthielden. Maar Menoechem leefde. Hij rochelde, spuugde het water, de wormen, het beschimmelde brood en het fruitafval uit en leefde. Niets kon hem gebeuren. Toen droegen de kinderen hem zwijgend en vol angst weer naar binnen. Een grote vrees voor Gods pink, die heel even maar had gezwaaid, maakte zich meester van de twee jongens en het meisje. De hele dag praatten ze niet tegen elkaar. Hun tong zat vastgeklonken aan hun verhemelte, hun lippen openden zich om een woord te kneden, maar uit hun keel kwam geen klank. Het hield op met regenen, de zon kwam tevoorschijn, de beekjes stroomden monter langs de randen van de straten. Het was tijd geweest om de papieren bootjes los te laten en te kijken hoe ze in de richting van het riool dobberden. Maar er gebeurde niets. De kinderen kropen als honden weer naar binnen. De hele middag wachtten ze nog op de dood van Menoechem. Menoechem stierf niet.

Uit: Job, roman over een eenvoudige man, Atlas Amsterdam; vertaling Wilfred Oranje, 2007

bron foto: forward.com

Joseph Roth (1894-1939, Oekraïne)

Natalja Beltsjenko: verbaasder dan slaap…

– 

Verbaasder dan slaap, verrassender dan ontwaken / kroop het leven door capillairen naar het oppervlak der dagen, / en nu vertrap je het niet, verspil je het niet uit lusteloosheid / al kan het, bij het doorslikken, een beetje dronken smaken.

Als van afspraak naar afspraak – in schrammen rust, als bij narren / al wat je kan doen is ze aflikken met je tong. / Kus mij dan, als dat de enige uitweg is: / plots is er een andere ingang, waar ik – een beest kan zijn.

bron foto: diogenplus.weebly.com

Natalja Beltsjenko (1973, Oekraïne)

Uit: netslova.ru/belchenko; vertaling Willem Bronkhorst

Gogol schikt de tafel in Dode Zielen

Op de vierde plaats zette zich na korte tijd een wezen waarvan het moeilijk is een duidelijke uitspraak te doen over wat het was, een dame of een meisje, een familielid, een huishoudster of gewoon een inwonende: iets zonder mutsje, van een jaar of dertig, met een bonte doek om. Er zijn mensen die op de wereld bestaan niet als object, maar als bijkomstige plekjes of vlekjes op een object. Ze zitten steeds op dezelfde plaats, houden het hoofd steeds in dezelfde stand, je zou ze bijna voor een meubelstuk gaan houden en gaan denken dat er van zijn levensdagen nog geen woord over die lippen is gekomen; maar in de dienstboden-vertrekken of provisiekamer, laat ze daar maar schuiven…!

Uit: Dode zielen – Gogol, L.J. Veen Amsterdam, 2007

Nikolaj Gogol (1809 – 1852), Russisch

Wit paard

foto: Yurko Dyachyshyn

Wit paard

foto: Yurko Dyachyshyn

Aarde, Oekraïne, Aleksandr Dovzjenko

De Oekraïnse filmregisseur Aleksandr Dovzjenko groeit op op een boerderij. Vanaf 1927 maakt hij films die een lofzang zijn op het plattelandsleven . Aarde (Zemlya uit 1930) is een pastorale symfonie waarin het vooral gaat over het landelijke paradijs dat door de boeren met eigen hand gemaakt wordt. Ondanks tegenwerking door de Russische autoriteit (toen al) hebben zijn films vaart en een heldere fotografie.

In bijgaand fragment is de boerenbevolking in afwachting van de komst van de eerste tractor.